Ιωάννης Στρατάκης στην "Σωκράτους Απολογία"
HTML-код
- Опубликовано: 15 апр 2025
- Είναι η απαγγελία του Ιωάννη Στρατάκη που ανασυνθέτει την αρχαία προφορά στην κατά τον Πλάτωνα "Απολογία του Σωκράτη".
Σε αυτό το βίντεο ο μελετητής της αρχαιοελληνικής προφοράς ερμηνεύει το πλατωνικό έργο στην αρχαία Αττική διάλεκτο. Η παράσταση είναι σε μορφή σκηνικής ανάγνωσης αναλογίου και γίνεται στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ).
Παρακολουθώντας τον προφορικό λόγο του Ιωάννη Στρατάκη δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα αρχαία ελληνικά προφέρονταν διαφορετικά. Επίσης όταν μιλάμε για την προφορά των αρχαίων ελληνικών εννοούμε συνήθως αυτήν της Αττικής Διαλέκτου όπως διασώζεται από τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ. Όμως πώς ξέρουμε ότι η ελληνική γλώσσα και οι φθόγγοι της άλλαξαν έτσι μέσα στα δυόμισι χιλιάδες χρόνια που χωρίζουν τα αρχαία από τα νέα ελληνικά; Αν παρατηρήσουμε τον σημερινό τύπο γραφής μας, διαπιστώνουμε ότι άλλα γράφουμε και άλλα προφέρουμε.
Κατ' αυτό τον τρόπο ενώ εξακολουθούμε να χρησιμοποιούμε διαχρονικά μία ιστορική γραφή που αποτυπώνει μια παλιότερη προφορά εν τούτοις η νεοελληνική προφορά είναι αλλοιώτικη. Δηλαδή αλλάξαμε την προφορά μας αλλά εξακολουθούμε να γράφουμε σαν να μην την αλλάξαμε. Γι' αυτό έχει επικρατήσει να λέγεται ότι άλλα γράφουμε και άλλα προφέρουμε. Επίσης θα πρέπει να θυμόμαστε ότι στα αρχαία ελληνικά υπήρχαν διακρίσεις (μακρά/βραχέα φωνήεντα) και είδη φθόγγων (π.χ. το [h], το [w] (δίγαμμα), το [zd] (ζ), τα [ph] (φ), [th] (d), [kh] (χ)) που δεν υπάρχουν στη σημερινή ελληνική γλώσσα. Τέλος ο τονισμός ήταν μελωδικός και βασιζόταν στο ύψος της φωνής -όχι στην ένταση.
Σε αυτό το σημείο παρεμβαίνει ο επί τριακονταετία μελετητής Ιωάννης Στρατάκης και πώρρο απέχοντας από την ισοπεδωτική Ερασμιακή προφορά, αναδεικνύει πως προφέρονται οι συλλαβές δηλαδή "εν συλλήψει" ή "εν διαστάσει" κατά τους παλαιότερους. Ανάλογα με την λεκτική περίπτωση, ανασυνθέτει την αρχαιοελληνική προφορά απαγγέλοντας μεγαλειωδώς το πλατωνικό "Σωκράτους Απολογία".
Ιδού ένα ενδεικτικό στοχαστικό απόσπασμα από την ιστοσελίδα του, το Podium-Arts.com: "Μία προσπάθεια νὰ μειωθεῖ κάπως ἡ σύγχυσις σχετικὰ μὲ τὴν προφορά της καὶ νὰ δωθεῖ ἕνα σημεῖο ἀναφορᾶς..." και πιο κάτω διευκρινίζει: "...πολλὰ γράμματα ἢ δίφθογγοι ἀποδίδονται ἀλλοιῶς γιατὶ ἀντιστοιχοῦν σὲ διαφορετικὰ φωνήματα. Σήμερα πολλοί Ἕλληνες φαίνεται νὰ πιστεύουν πὼς ἡ γλῶσσα τους πάντα εἶχε τὴν ἴδια προφορά μὲ τὴν δική τους καὶ θεωροῦν ὁποιανδήποτε προσπάθεια ἀνασυνθέσεως τῆς παλαιοτέρας Ἑλληνικῆς «ξένη», «παράξενη», «ἀδύνατη» καὶ ἄλλες… λεπτότητες. Εἶναι ξεκάθαρο ὅτι δὲν εἶναι καλὰ πληροφορημένοι περὶ τοῦ θέματος. Μπορεῖ κανεὶς νὰ βρεῖ ἴχνη τῆς παλαιᾶς προφορᾶς ἀκόμη καὶ σήμερα, ὅμως σ᾽ αὐτό τὸ σημεῖο τῆς ἱστορίας της, ἡ γλῶσσα δὲν παρουσιάζει ἀκριβῆ ἀντιστοιχία γραπτῶν καὶ προφορικῶν στοιχείων της ὅπως παλαιότερα…"
( www.podium-art... ).
Όμως δεν αρκεί η επάρκεια της ορθής φωνητικής του απόδοσης να εξηγήσει το εξαίσιο αποτέλεσμα. Και αυτό διότι έχει επιστρατευτεί η άλλη πλευρά του, η καλλιτεχνική του φτασμένου μουσικού. Ο Στρατάκης μετά τις υπότροφες και πολύχρονες σπουδές του στο βιολί και στην βιόλα, έδωσε σε παγκόσμιες εμφανίσεις, ἀμέτρητες συναυλίες ὡς πρώτος μουσικὸς ὀρχήστρας, μουσικὸς δωματίου καὶ σολίστ. Δίδαξε βιόλα στὴν Μουσικὴ Ἀκαδημία τοῦ Amsterdam/Hilversum ενώ ίδρυσε καὶ διηύθυνε πολλά φεστιβὰλ κλασικῆς μουσικῆς όπως αυτό του Flevoland στην Ὁλλανδία. Στὴν Ἑλλάδα ἐπέστρεψε τὸ 2014 ὡς κορυφαῖος βιολιστὴς τῆς Ἐθνικῆς Συμφωνικῆς Ὀρχήστρας τῆς ΕΡΤ, τῆς Καμεράτας ΜΜΑ, τῆς Metropolitan Symphony Orchestra of Athens κ.α...
Αυτή η καλλιτεχνική του διάσταση ως μουσικού τον φέρνει εγγύτερα στην αρχαιοελληνική προσέγγιση για την παιδεία του μορφωμένου ανθρώπου όπου ο/η έχων/ουσα Παιδεία, νοείτο ως τέτοιος/ια μόνο αν γνώριζε καλά και την Μουσική. Έτσι ο Ιωάννης έχοντας βαθειά μουσική παιδεία διαθέτει και την απεριόριστη δεξιότητα να αποδίδει με άνεση την αρχαιοελληνική προφορά.
Ακούστε πως ο απαγγέλων ερμηνευτής μουσικός ακολουθεί σεβαστικά τους κανόνες του μελωδικού τονισμού της αρχαίας ελληνικής και πως ορθά βασίζεται στο ύψος της φωνής και όχι μόνο στην έντασή της. Προσέξτε τα Ο του, τα ΟΥ του, τα μακρόσυρτα Α του, την ακουστικά διαυγή και σωστή διαδοχή των φθόγγων του, τους χωρίς κροταλισμούς τονισμούς του, την εν πάσει περιπτώσει μοναδική μουσικότητα που αναβιώνει ακούραστα o Ιωάννης στην συναρπαστική επί ενενήντα λεπτά απαγγελία του.
• Σκηνοθεσία: Μαριάννα Λαμπίρη
• Παραγωγή: Ιφιγένεια Σπηλιωτοπούλου
• Διοργάνωση: "ΜΙΤΟΣ" Πολιτιστικός καί Επιμορφωτικός Σύλλογος ( mitosculture.gr/ )
• Φορέας εκδήλωσης: Οργανισμός Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων
• Τόπος: Πολιτιστικό Κέντρο Γκράβας, Ανοιχτό Θέατρο
• Χρόνος: 17 Σεπτεμβρίου 2020
• Μουσική εισαγωγής: Lost Bodies, "Ιώ" από την συλλογή «Specific Ocean»
• Οπτικοακουστική καταγραφή: Ασπρογέρακας Ευάγγελος Άκης, Aspalax Atelie
Σε χιλιοευχαριστούμε.....
Οὗτος αὐτός ἐστιν ὁ Σωκράτης!!!
Σαν old englisc ακουγεται
Pl. Phd. 102c Σωκράτης ὁ Σωκράτης ἐστίν.
Σαν να μεταφέρθηκα 2500 χρόνια πριν στο βήμα της Ακρόπολης !
Η νεοελληνική προφορά δένει πολύ φυσικά με την αρχαία εκφορά.
σάν κάτι να μην πάει και πολύ καλά στο όλο εγχείρημα
ναί, τὸ ὅτι σᾶς ἀκούγεται περίεργο; :-)
@@Podium-arts εἶμαι σίγουρος ὅτι θὰ ἀκουγόταν περίεργο καὶ στὸν Σωκράτη as well.
@@HansKst ἔ ἀφοῦ τὸ λὲς ἔτσι θὰ εἶναι.
Δεν είναι αττική διάλεκτος και προσωδία αλλά η διάλεκτος του Έρασμου και γι'αυτό δεν έχει ομορφιά, μελωδικότητα, αρμονία και είναι κουραστική να την ακούς.
Προτιμότερο, εφόσον χάθηκε η προφορά από την Πελασγική εώς την κλασική περίοδο, να κρατήσουμε την Αλεξανδρινή που συνεχίζουμε εώς σήμερα στην δημοτική μας, από το να καταφεύγουμε σε γλωσσικούς βαρβαρισμούς ξένων "κηδεμόνων".
μᾶλλον ἀτυχὴς ἡ παρατήρησίς σας. Οὐδεμία σχέσις τῆς ἐρασμικῆς ἐκδοχῆς, κι ἂς ὀνομάζετε ἔτσι ὁ,τιδήποτε διαφέρει τῆς Κοινῆς Νεοελληνικῆς. Τώρα τὰ περὶ πελασγικῆς τὰ ἐκούει ἡ ᾽μέρα καὶ γελᾷ. Ξένοι κηδεμόνες δὲν ἦταν ὁ Πλάτων, ὁ Ἀριστοτέλης, οἱ Διονύσιοι Θρᾷξ καὶ Ἁλικαρνασσεύς καὶ τόσοι ἄλλοι. Διαβάστε καὶ λίγο μπὰς καὶ γλυτώσουμε ἀπὸ τὶς ἀπατηλὲς δοξασίες.
Παντελώς γελοία η προφορά του Ερασμου
Η κοντινότερη κατά προσέγγιση αρχαιοελληνική προφορά του 4ο και 5ο αιώνα π.χ είναι.
@@neopoulpa ε και? Το ότι σήμερα έχουμε την ίδια προφορά με την ελληνιστική εποχή το ξέρει κανένας? Πολύ σημαντικότερο είναι αυτό ως προς την εξέλιξη της γλώσσας μας. Η αττική διάλεκτος έχει αστεία προφορά, η αρχαιοπληξία ορισμένων είναι άνευ προηγουμένου. Ούτε καν καταλαβαίνεις τι λέει ο κύριος που μιλάει. Πολύ καλύτερη η αλεξανδρινή προφορά που έχουμε και σήμερα
@@only_North πρώτον αυτή δεν είναι η ερασμιακή προφορά αλλά η Επανασυνθετημενη προφορά Ελλήνων, η ερασμιακή δεν έχει καλές βάσεις σε σχέση με αυτήν όπου ο κύριος επανέφερε
@@only_North Σου φαίνεται η προφορά αυτή γελοία, και δεν σου φαίνεται γελοίο το γεγονός ότι στην νεοελληνική προφέρουμε όλους τους φθόγγους η,ι,υ, με τον ίδιο ήχο, όπου σε σύγκριση με την αρχαία προφορά, όπου υπάρχει μουσικός τονισμός, είναι απαραίτητο να διαφέρουν, μιας και μιλάμε περι μουσικής, χρειάζεσαι όσους περισσότερους και διαφορετικούς ήχους μπορείς να έχεις ώστε να μπορείς να λέγεις και να ομιλείς με μουσικό τρόπο·
Επισεις εάν θες να καταλαβαίνεις αυτά όπου ο κύριος λέγει θα χρειαστεί να διαβάσεις και να αναγνώσεις τα περι φθόγγων προφοράς και περι διθφόγγων προφοράς, ορθής·